Na czym polega ekshumacja zwłok?

Ekshumacja to bardzo problematyczny temat. Z jednej strony, dotkliwy dla bliskich zmarłego; z drugiej zaś – niejasny w kwestii formalnej. W związku z tym postaramy się wyjaśnić wszelkie wątpliwości oraz przybliżyć problem ekshumacji.

Ekshumacja w świetle prawa

Ekshumacja jest procesem polegającym na wydobyciu szczątków z miejsca, w którym zostały złożone. Warunki ekshumacji dokładnie określają przepisy prawne (ustawa z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2000 r. Nr 23, poz. 295) oraz rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 grudnia 2001 r. w sprawie postępowania ze zwłokami i szczątkami ludzkimi (Dz. U. Z 2001 r., Nr 153 poz. 1778)). Ustawa m.in. podaje, że ekshumacji można dokonać w terminie od 16 października do 15 kwietnia. Zgodę na ustępstwo w tej kwestii wydaje Inspektor Sanitarny w wyjątkowych sytuacjach.

Formalności

Aby przeprowadzić ekshumację, mamy obowiązek wypełnić wymagane formalności. Czynności trzeba zacząć od wybrania cmentarza, na który zostaną przeniesione szczątki. Następnym krokiem jest skontaktowanie się z Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w celu uzyskania decyzji administracyjnej zezwalającej na wydobycie zwłok. Do tego celu konieczne jest wypełnienie wniosku o zezwolenie na ekshumację zwłok. Sanepid czuwa nad całym procesem ekshumacji, przeprowadza ją natomiast zakład pogrzebowy. Dlatego też na tym etapie należy wybrać odpowiedni zakład pogrzebowy (w innym artykule przeczytasz o tym, jak wybrać firmę pogrzebową). Ostatnie pozwolenie, które musimy otrzymać, wydaje administracja cmentarza, na którym pochowane jest ciało zmarłego. Po tak zorganizowanej procedurze przychodzi czas na ustalenie terminu ekshumacji. Termin ten powinien być podany również zarządowi cmentarza, na który szczątki zostaną przeniesione. Podobnie kartę zgonu należy odebrać i przekazać administracji nowego cmentarza.

Na czym polega proces ekshumacji?

Proces ekshumacji różni się w zależności od tego, kiedy ciało zmarłego zostało pochowane. Dzieje się tak ze względu na biologiczne uwarunkowania. Mianowicie ciało ludzkie ulega mineralizacji zwykle w ciągu 10-20 lat, w zależności od rodzaju gleby. Jeśli zatem ciało nie zdążyło ulec mineralizacji, wydobywa się je razem z trumną i przenosi do nowego miejsca pochówku. W przeciwnym razie, gdy ciało zostało poddane mineralizacji, zostaje umieszczone w przygotowanej do tego celu nowej trumnie ekshumacyjnej.

Osoby uprawnione do żądania ekshumacji

Ekshumacji dokonuje się w kilku przypadkach na żądanie upoważnionych do tego osób. Uprawnionymi osobami są osoby połączone ze zmarłym stopniem pokrewieństwa. Mogą zażądać ekshumacji na umotywowaną prośbę i za pozwoleniem Inspektora Sanitarnego. Inną ewentualnością jest wykonanie ekshumacji na zarządzenie prokuratora lub sądu. Sytuacja taka ma miejsce, wówczas gdy istnieją wątpliwości w sprawie przyczyn śmierci. Ostatnią uprawnioną instancją do wykonania ekshumacji zwłok jest Inspektor Sanitarny. Na podstawie jego decyzji należy przeprowadzić proces w przypadku zajęcia terenu cmentarza niezgodnie z jego przeznaczeniem.