Co trzeba wiedzieć o transplantacji?

Przekazywanie narządów do przeszczepu, fachowo zwane transplantacją, jest bardzo wartościowym i etycznym czynem. W niniejszym artykule wyjaśnimy, na czym polega transplantacja oraz wskażemy, jakie formalności są z nią związane.

Na czym polega transplantacja?

Proces transplantacji rozpoczyna się po 2 minutach od momentu ustania akcji serca. Metoda polega na wszczepieniu biorcy odpowiedniego narządu. Nerki, serce, płuca i trzustkę można pobrać od osoby, w przypadku której komisyjnie stwierdzona została śmierć mózgowa.

Najczęściej przeszczepiane są skóra, serce, nerki, płuca, trzustka, wątroba, szpik kostny.

Problemy związane z przeszczepem

Największy problem dotyczy przyjęcia przeszczepu przez organizm oraz jego wrośnięcie w organizm i rozpoczęcie czynności danego narządu. Bardzo często organizm odrzuca przeszczep, jest to bowiem dla niego ciało obce. W tym celu stosuje się leki immunosupresyjne.

Warunki powodzenia

Aby przeszczep był udany muszą być spełnione następujące warunki:

• zgodność tkankowa
• odpowiedni dobór dawcy i biorcy
• umiejętne leczenie w przypadku odrzucenia narządu przez organizm
• właściwe leczenie immunosupresyjne
• odpowiednie leczenie powikłań

Oświadczenie

Zadaniem osób, których wolą jest przekazanie swoich organów po śmierci, jest spisanie oświadczenia. Oświadczenie zawiera następującą formułę:

Moją wolą jest, aby w przypadku nagłej śmierci, moje narządy, tkanki i organy zostały przekazane do transplantacji, ratując życie innym. Informuję także, że o swej decyzji powiadomiłem rodzinę i najbliższych, którzy w krytycznym momencie powinni ją uszanować.

Formuła musi zostać opatrzona własnoręcznym podpisem, datą oraz podstawowymi danymi.

Wystarczy, że takie oświadczenie wydrukujemy i będziemy mieli zawsze przy sobie. Najprościej jest nosić je razem z dokumentami. Zgodnie z tym, o czym mówi treść oświadczenia, o swojej woli należy powiadomić rodzinę. Oświadczenia nie trzeba rejestrować ani zgłaszać nigdzie.

Sprzeciw

Potencjalnym dawcą może zostać każdy, kto za życia nie wyraził sprzeciwu.

Sprzeciw można wyrazić w trojaki sposób:

• za pomocą wpisu w centralnym rejestrze sprzeciwów na pobranie komórek, tkanek i narządów ze zwłok ludzkich
• za pomocą oświadczenia pisemnego opatrzonego własnoręcznym podpisem
• za pomocą oświadczenia ustnego złożonego w obecności co najmniej dwóch świadków

Ustalenia prawne

Ustawa z dnia 1 lipca 2005 r. o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów (Dz. U. Nr 169, poz. 1411) określa, że:

• Pobrania komórek, tkanek lub narządów ze zwłok ludzkich w celu ich przeszczepienia można dokonać, jeżeli osoba zmarła nie wyraziła za życia sprzeciwu.
• W przypadku małoletniego lub innej osoby, która nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych, sprzeciw może wyrazić za ich życia przedstawiciel ustawowy.
• W przypadku małoletniego powyżej lat szesnastu sprzeciw może wyrazić również ten małoletni.

Dawcą może zostać każdy niezależnie od wieku. Dar przeszczepu jest anonimowy.